1566 – 1926 yıllarını kapsayan belgeler, Türkiye ile Rusya arasında 500 yılı aşkın siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilere de ışık tutuyor.
Başbakanlık arşivinden çıkan tarihi belgeler, Türk-Rus Kültür Vakfı ile Avrasya Enstitüsü’nün ortak çalışması ve İstanbul Üniversitesi’nin ev sahipliğinde kamuoyuyla paylaşıldı. 520 yıllık Türkiye – Rusya ikili ilişkilerindeki tarihi yazışmaları gün yüzüne çıkaran ve 1566 – 1926 yıllarını kapsayan belgeler, iki ülke arasında siyasi, ekonomik ve kültürel tarihe ışık tutuyor.
Belgeler incelendiğinde dönemin iki ülke arasındaki güç ilişkisinin açıkça görüldüğünü söyleyen Avrasya Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Bekir Günay, “Kanuni döneminde çok güçlü bir Osmanlı devleti var ve bu durum iki ülke arasındaki yazışmaların üslubuna da yansıyor. Güç dengesi değiştikçe yazışmaların üslubunun da değiştiği açıkça görülüyor” dedi.
Belgeler hakkında bilgi veren Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Budak ise “İlk kez kamuoyuna açıklanan belgelerin en eskisi Kanuni Sultan Süleyman imzası taşıyan ve ‘Moskov kralına hüküm’ başlıklı belge. En yeni tarihli olan ise 1926 yılına ait. Bu belge, Sovyet Rusya ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim alanında yapılacak işbirliği için Türk heyetinin ziyaretine ilişkin bilgileri içeriyor” diye konuştu.
Belgeler arasında en çok ilgi çeken, aynı zamanda en eski tarihe sahip olan ve ‘Moskov kralına hüküm’ başlığıyla Kanuni Sultan Süleyman’ın Rusya’ya gönderdiği ve bazı ticari talimatlar içeren belge.
"MOSKOV KRALINA HÜKÜM"
Kanuni Sultan Süleyman’ın mührünü taşıyan ve açıkça emir cümleleri içeren belgede şu ifadeler yer alıyor:
“Bazı eşya ve kürk satın almak için Moskova’ya gönderilen Hassa tacirlerinden Mehmed’e kolaylık gösterilmesi ve satın aldığı mallardan gümrük vergisi alınmaması; Osmanlı tebeasından olup orada ölenlerin muhafaza edilmekte olan eşya ve paraları ile bundan önce serhad beylerinin İstanbul müteferrikalarından Mustafa’dan anlaşmaya aykırı olarak aldıkları kırk sekiz kantar kalay ve bazı alacaklarının tamamıyla tahsil edilip adı geçen ile gönderilmesi ve anlaşmaya aykırı iş yapanların cezalandırılması.”
Hürriyet