Engin Dinç’in haberi
Irak’ın Kuzeyindeki Bölgesel Kürt yönetiminin 21 Mart 2012 günü Nevruz’da Kuzey Irak’ta bağımsız Kürt devletini ilan etmeye hazırlandıkları iddiası gündemi işgal ediyor. Avestakurd adlı internet sitesi, Irak Haber Ajansı El Nexil’in haberine dayanarak, Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani‘nin Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile yaptıkları görüşmede, Kürt devletini 21 Mart günü Nevruz’da ilan etmek için Irak Devlet Başkanı Celal Talabani‘nin de ikna edildiğini ileri sürdü. Barzani’nin, Avrupa ülkelerinin ilan edilmesi düşünülen bağımsız bir Kürt devletini destekledikleri, Fransa ve İngiltere’nin bu konuda net olmadıkları, ABD’nin ise bölgesel yönetimi bağımsızlık ilanı için hazır görmediği, Türkiye’nin ise razı edilmesi için görüşmelerin yapıldığı belirtildi. Haberde, Barzani’nin Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari‘den, Kürt olan Iraklı elçilerin bu konuda bulundukları ülkelerde rollerini oynamasını istediği de belirtildi. Haberde, ilan tarihinin ise 21 Mart 2012 Nevruz’u olarak düşünüldüğü belirtildi.
TÜRK HEYETİ BARZANİ’YLE NE KONUŞTU?
Bu haber şimdi gündemi işgal etse de, bağımsız Kürdistan’la ilgili daha önce de çok sayıda haber çıktı. 25 Aralık tarihinde ekurd.net adlı internet sitesinde Mesut Barzani ile ABD Başkanı Barack Obama’nın bağımsızlık konusunda bir telefon görüşmesi gerçekleştirdikleri belirtiliyor. Haberde ayrıca, 23 Aralık tarihinde Mesut Barzani ile Türkiye’den içinde askerlerin ve istihbaratçıların yer aldığı bir heyetin Süleymaniye’nin Sara Rash bölgesinde bu konuyla ilgili bir görüşme yaptıkları belirtiliyor.
Bu konuda bir başka haber de 30 Kasım tarihinde, panermenian.net sitesinde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun Dış Politika Danışmanı ve İsrail’in eski ABD Büyükelçisi Dore Gold’un değerlendirmelerine dayanılarak verildi. K. Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi’nin bağımsızlık hazırlığında olduğunu belirten Dore Gold, Asharq Al-Avsat adlı Suudi kaynaklı bir gazetede yer alan bazı değerlendirmeleri gündeme taşıdı. Haberde, K. Irak Bölgesel yönetimi yakın bir geçmişte bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan’ın yolundan gidebilir ve bağımsızlığını ilan edebileceği kaydediliyor. K. Irak Bölgesel Yönetiminin Exxon Mobil’le Irak merkezi hükümetinden bağımsız bir petrol anlaşması da imzaladığı belirtilen değerlendirmede, Türkiye’nin de yavaş yavaş bağımsızlık fikrine ısındığı belirtiliyor. Haberde Türk işadamlarının Irak’ın kuzeyinde çok sayıda ticari girişimi olduğu, son dönemlerde Türkiye ile Mesut Barzani yönetiminin iyi ilişkiler içinde olduğu vurgulanılıyor. Haberde bununla birlikte Türkiye’nin çekincesinin bağımsız bir Kürdistan fikrinin, terör örgütü PKK sebebiyle ülkede yaşayan Kürt nüfus üzerindeki etkisini kestirememesi olduğu belirtiliyor. Haberde ayrıca, Mesut Barzani yönetiminin son dönemlerde PKK üzerindeki baskısını artırmasının Türkiye’nin tavrında yumuşamaya yol açabileceği ifade ediliyor.
BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN IRAK’IN İÇ MESELESİ
Yaşanan tüm bu gelişmeleri ve K. Irak’ta bağımsız bir Kürdistan kurulması durumunda ortaya çıkabilecek gelişmeleri Çanakkale Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sedat Laçiner’e sorduk.
K. Irak Kürt Yönetiminin 21 Mart’ta bağımsızlık ilan edip etmeyeceği hakkındaki görüşlerini sorduğumuz Prof. Dr. Sedat Laçiner, şunları söyledi:
“Açıkçası tam bağımsızlık ilanına ihtimal vermiyorum ama her şeyden önce bu Irak’ın bir iç meselesi. Buna karar verecek olan Irak halkıdır. Zamanlama itibariyle en iyi zamanlama değil açıkçası… Çünkü Suriye karışık, Irak’ta Amerikalılar çekildikten sonra dengelerin çok sarsıldığı bir ortamda iç çatışmalar artabilir, ayrıca bölge dengelerini de çok etkileyebilir. Yani İran, Türkiye, Arap ülkeleri, Bağdat göz ardı edilerek Irak’ta bir şey yapmak da kolay değil. O anlamda erken alınmış bir karar olur herhalde. Irak’ta biliyorsunuz mezhepler arası gerilim çok yükseldi. Buna bir de iç gerilim eklenirse, doğrusu bana buradan çok sağlıklı bir sonuç çıkmaz gibi geliyor.”
BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN TÜRKİYE İÇİN TEHDİT DEĞİL
K. Irak Kürt yönetiminin olası bir bağımsızlık ilanının bölgede yeni çatışma alanları oluşturma ihtimalini değerlendirmesini istediğimiz Prof. Dr. Sedat Laçiner, şöyle konuştu:
“Türkiye’nin durumunu nedir, ne değildir bilmiyorum ama bu her şeyden önce bir Irak meselesi. Yani Araplar, Türkmenler, Kürtler buradaki dengelerin gözetilmesi lazım. Irak’taki vaziyet de çok hassas, nazik bir durumda. O nedenle ne kadar doğru bir zaman onu bilmiyorum. Ama ben zaten şöyle düşünüyorum. Irak içinde taraflar anlaştıktan sonra Irak ikiye mi bölünür, üçe mi bölünür, kaça bölünür, bunu başlı başına Türkiye için bir tehlike olarak gören biri değilim. Yani Türkiye’nin Irak’a komşu olması, Kürt devletine komşu olması başlı başına tehdit değildir. Siz ne kadar güçlüsünüz, ekonominiz nasıl bunlardır önemli olan. O nedenle tehdit olarak algıladığım bir şey değil. Benim burada endişe ettiğim husus Kürtler’le Araplar arasında bir iç savaşın çıkması, Irak’ın bir çatışmalar dönemine girmesi, korkumuz bu. Çünkü Irak’ın kuzeyinde bir istikrar var. İktisadi bir istikrar var, belli ölçülerde güvenlik var. Şimdi Sünni lider de Kürt bölgesine geçince, buna benzer ittifaklar ortaya çıkarsa bu çok kanlı çatışmalara yol açabilir. Dediğim gibi İran zor durumda ve Suriye’deki durumla paralel olarak burası başka devletlerin çatışma alanına dönüşebilir. Etnik grupların, mezhepsel çatışmaların yaşandığı noktaya gelebilir. Amerikalılar veya Türkiye bunu engelleyemeyebilir. Yani bu öyle Türkiye destek verdi, Amerika destek verdi ile olacak bir şey değil. O yüzden bu tür kararlarda doğru zaman, doğru zemin bunlar hep önemlidir.”
BAĞIMSIZLIK HABERLERİ SPEKÜLASYON DA OLABİLİR
Türkiye’nin bu haberlerle K. Irak’ta kurulacak bağımsız bir Kürt devletine hazırlanmaya çalışılıp çalışılmadığını sorduğumuz Prof. Dr. Sedat Laçiner, “Valla her şey olabilir. Kim yayıyor? Barzani mi yayıyor bunu, yoksa Maliki mi yayıyor? Yani bir şeye zemin mi hazırlanıyor. Onu bilemem. Doğrusunu isterseniz spekülatif bir haber de olabilir. Ortam çok karışık. Zemin çok kaygan. İran da yayar bu haberi, İsrail de yayar, Maliki de yayar, Barzani de yayar. Herkesin kendine göre bir düşüncesi olabilir. Bunu görürüz zaten, 21 Mart’a pek bir şey kalmadı. Herkesin sakin olması lazım. Şu an bağımsızlığın konuşulabileceği bir ortam mevcut değil.” diye konuştu.
on5yirmi5.com