Milliyet yazarı Yaman Törüner küresel krizle ilgili öngörülerini yazdı. İşte yazısı:
ABD ve Türkiye’de Yaz Sonunda Kriz Bitiyor
Daha önce tahmin ettiğimiz gibi, ABD ve Türkiye’de yaz sonunda kriz bitiyor. Avrupa’nın krizi ise, AB Merkez Bankası’nın yeterli likiditeyi verememesi nedeniyle, bir süre daha sürecek.
Krizde dibin göründüğü yönündeki göstergeler, şu delillere dayanıyor:
– Hammadde fiyatları yükselmeye başladı.
– Petrol ve altın fiyatları da yükseliyor.
– Küresel arz ve talep artıyor.
– Küresel ticaret büyümeye başladı.
– ABD’de, "stres testi" sonuçları beklenenden iyi çıktı.
– ABD’de, "Tüketici Güven Endeksi" mart ayından beri yükseliyor.
– Hisse senedi fiyatları, mart ayından beri % 30 yükseldi.
– Gelişmekte olan borsalarda da endeksler yükseliyor.
– Uluslararası bankaların borç verme kriterleri yumuşamaya başladı.
Ancak, ülkelerin büyüme oranlarındaki pozitif yükseliş, 2010 yılında gerçekleşebilecek. Yani, dibi bulduk; yükseliyoruz ama tam düzelme vakit alacak. 2010 yılında IMF, Türkiye’nin % 1.5 büyüyeceğini öngörüyor.
AB Komisyonu‘na göre ise, büyümemiz 2010’da % 2.2 olacak. Kısacası, Gayri Safi Milli Hasıla(GSMH)’mızdaki küçülme, bu yılla sınırlı kalacak.
Türkiye’de de kriz bitiyor
Türkiye de krizden çıkıyor:
– Sanayi üretimindeki düşüş bitti; üretim, yavaş da olsa artıyor.
– İhracat ve yabancı sermaye girişi artmıyor; ama, küresel krizin bitmesine bağlı olarak bu göstergeler de düzelecek.
– GSMH’mız eksiden artıya doğru yükselişe geçti. "- %12.3" değişimler seviyesinden, yıl sonunda, "+%1" değişim seviyesine geleceğiz.
– Cari İşlemler Açığı (CA), azalıyor. Geçen yıl ağustos ayında 49 milyar dolara ulaşan yıllık CA, bu yılın sonunda 8 milyar dolara gerileyecek.
– Türkiye’nin dışardan bulduğu kredilerin risk primi, "Ülke Notu"muza göre, çok iyi durumda. Diğer bazı gelişmekte olan ekonomilerden % 15’e varan risk pirimi istenirken, bizden istenilen sadece % 1.5.
– Diğer birçok gelişmekte olan ekonomide kur dalgalanmaları sürerken; bizde kur, istikrara kavuştu. Bu konuda, bizden iyi durumda sadece Arjantin ve Şili var.
– Borsalardaki belirsizlik ve aşırı dalgalanma konusunda da, en iyilerden birisiyiz. Polonya ve Çin borsaları bizden istikrarlı görünüyor ama Rusya, Brezilya, Hong Kong, Arjantin, Macaristan, Güney Afrika gibi borsalardan daha istikrarlı durumdayız.
– Merkez Bankamız, çok başarılı bir kriz yönetimi yaptı. Merkez Bankası’nın faiz indirimleri, 7.5 puanı buldu. Bu haliyle Banka, bu dönem için "dünya rekoru"nu eline geçirdi.
Bütçe açığının artmasına rağmen, hâlâ "Faiz Dışı Bütçe Fazlası" verilmesi, Maliye’nin büyük başarısı. "Krize rağmen bütçe dengesini sürdürme" konusunda, Hindistan, Brezilya ve Fransa’dan sonra 4. iyi ülkeyiz. İngiltere, Almanya, ABD, Japonya, Çin, Kore, Rusya, Meksika, Arjantin gibi ülkeler, bizim gerimizde.