Zuhal Erkek’in röportajı
İstanbul’un hemen hemen her mahallesinde gördüğümüz sanat ve mesleki eğitim merkezleriyle İSMEK, eğitim faaliyetlerinin yanısıra yurtdışında açtığı sergilerle de büyük ses getiriyor. Başta İngilizce ve bilgisayar kursları olmak üzere stilistik, modelistlik, Türk El Sanatlarının aralarında bulunduğu tam 228 dalda eğitim veren İSMEK, yaş sınırı tanımıyor. 16-70 yaş arası herkese ücretsiz eğitimin verildiği İstanbul Büyükşehir Belediyesi Eğitim Müdürü Mehmet Doğan‘ın tabiriyle aslında bir ‘halk üniversitesi’. İSMEK’in hedefi, verdiği eğitimlerle kursiyerlerin mesleki gelişimlerini sağlamak, aile bütçesine katkıda bulunmak ve ayrıca İstanbul’a aidiyet duygularının genişletmek. Faaliyetlerine başlamasından bu yana 12 yılı geride bırakan ve bu süre içerisinde 1 milyon 400 bin kişiye kurs hizmeti veren İSMEK, bu sene de 220 bin kursiyere hizmet vermeyi amaçlıyor.
Bizlerde on5yirmi5 olarak İSMEK çalışmalarını, yeni açılan kursları ve öğrenci kitlesine dair birçok konuyu İBB Eğitim Müdürü Mehmet Doğan ile konuştuk.
İSTANBULLULARIN KENTE OLAN AİDİYET DUYGUSUNU GENİŞLETİYORUZ
İSMEK’in kurulma amacından biraz bahseder misiniz?
İSMEK’in amacı İstanbulluların genel eğitim ihtiyaçlarına cevap vermek, mesleki ve sanatsal yönlerini 
genişletmek, kalifiye elemanı yetiştirmek, aile bütçesine ve ekonomisine katkıda bulunmak, kursa katılanların rehabilitesini sağlamak. Kente olan aidiyet duygularını genişletmek, metropolde yaşama konusunda insanlarımızı donanımlı hale getirmek diyebiliriz. İstanbul büyük mega bir kent. 80 küsur vilayet İstanbul’da yaşıyor. Muğla’dan tutun, Erzurum’a; Edirne’den tutun, Hakkari’ye varıncaya kadar seksen küsur şehrimizin İstanbul’da yaşadığı bilincindeyiz. İstanbul’u sahiplenme kültürünü genişletme adına eğitimler, seminerler faaliyetler yapan bir eğitim organizasyonudur. İSMEK bu amaçlarla kurulmuştur.
TÜKETİCİ KONUMUNDAKİ KİŞİLERİ ÜRETMEYE YÖNELTİYORUZ
İSMEK olarak hedefleriniz neler?
Hedeflerimizde, amaçlarımızda ifade edilmektedir. Bütün İstanbul halkının 16 yaş ve üzeri olanların mesleki eğitimlerini genişletmek, evde oturan herhangi bir şekilde bir işle iştigal etmeyen, devamlı tüketici konumunda olan kişileri evden çıkarmak. O kişiye bilgi ve beceri kazandırmak. Üretici konuma getirip, aile bütçesine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Ayrıca unutulmaya yüz tutmuş Türk İslam sanatlarının ihyası, geliştirilmesi ve geleceğe aktarılmasında; sanat ve meslek eğitim kurslarını bir sorumluluk, tarihsel bir görev ve misyon olarak görüyoruz.
HEDEFİMİZ 220 BİN ÖĞRENCİYE EĞİTİM VERMEK
Bugüne kadar İSMEK’ten kaç kursiyer eğitim aldı? Bu sene hedeflediğiniz kursiyer sayısı ne kadar?
Bir milyon 620 bin kişi başlangıcından bugüne İSMEK’lerden eğitim almış, meslek edinmişlerdir. 2011-2012 kursiyer hedefimiz 210 bin kursiyerdi. 210 bin İstanbullu’ya eğitim vermeyi amaçlıyorduk ve bu rakama ulaştık. 2012-2013 eğitim yılında ise hedefimiz 220 bin İstanbullu’ya mesleki, teknik, sosyal, kültürel ve sportif dallarda mesleki eğitimler vermek.
İSTİHDAM KURUMU DEĞİLİZ
Kursiyerlerinize iş olanağı sağlıyor musunuz?
İstihdam amaçlı kurulmuş, mesleki eğitim kurumu değiliz. İstihdama yönelik çalışma yaparız ama istihdam amacıyla kurulmuş bir eğitim kurumu değiliz. Çünkü kursumuza 16 yaşından 80 yaşına kadar insanlar geliyor. Meslek edinmek bir iş sahibi olmak için gelen yaş grubu 20 ile 35 yaşa arası kişilerden oluşuyor. 20 yaş ile 35 yaş arası istihdam amaçlı gelen, ben bu kursu bitireceğim, aldığım bilgisayar sertifikasıyla, stilistlik sertifikasıyla gidip kamuda, özel sektörde çalışacağım diyenlerin oranı yüzde 35 civarında. Ama bir de 45 yaş ve üzeri emekliye ayrılmış kişilerden istihdam amaçlı kurslara gelenler var. Bu kişi meslek öğreniyor, öğrendiği meslek ile üretiyor. Örneğin çeyiz takımı yapıyor. Bunu bir yerlerden satın almaya çalışsa, iki misli fiyat ile alacak. Üretiyor, bilgiyi ve sanatı öğreniyor böylece ev bütçesine de katkıda bulunuyor.
İSMEK’E REHABİLİTE OLMAK İÇİN GELİYORLAR
Her kurs merkezi bir atölye. Biçki, dikiş, nakış, modelistlik, stilistlik. Bunun için İSMEK bir halk üniversitesi. Vatandaşın zamanını iyi değerlendirdiği, yeni çevre edinmek, yeni dostlarla tanışmak, bilgi sahibi olmak, paylaşmak için geldiği bir merkez. Burada üretme amacı yok, rehabilite olma, sosyal çevre için geliyor. Büyük şehirlerde insanlar yalnızlaşıyorlar, bu tip toplumsal alanlar, üretime, topluma, şehre katkı oluyor. Bu sosyal mekânlar toplumsal kalitenin de yükseldiği yerlerdir. O açıdan bu kursların çok yönlü fonksiyonel olduğunu söyleyebiliriz.
228 KURS MERKEZİ İLE HİZMET VERİYORUZ
İSMEK’in kaç kurs merkezi var? Bu yıl yeni kur merkezleri açıldı mı?
İSMEK’in ayın 3’ünde açılmış 228 kurs merkezi var. Kursları; sivil toplum kuruluşları ve Milli Eğitim ile ortak açıyoruz. Protokol çerçevesinde açıyoruz. Verdiğimiz sertifikalar Bakanlık onaylı ve her yerde geçerli. Bu sene de hedefimiz 235 civarında kurs merkezine ulaşmak.
BECERİYE DAYALI KURSLARA TALEP ARTTI
Kurslardan kimler yararlanabilir? Kurslara kayıt şartlarınız neler? En çok hangi kurslara talep var?
16 yaş ve üzeri herkes kurslardan yararlanabilir. Son zamanlarda musiki, resim gibi beceriye dayalı kurslara talepler arttı. Çocukları eğitim alacakları alana, eğilimlerine ve yeteneklerine göre yönlendiriyoruz. Eğitimdeki değişiklik ile yönlendirme devri başladı. Çocuk batı ülkelerinde olduğu gibi ilkokulda, lisede şu kursa yazılmak istiyorum diyor. Modern eğitim anlayışının bir gereği olarak meslek eğitiminin yaşı 5,5 yaşında başlıyor. Bizim kültürümüzde de bu böyle. Çocuk küçük yaşta eğitime başlatılmalı. Çünkü öğrenme çocuk yaşta başlar. Küçük yaşta öğrenme daha düzenli, daha kalıcı, yetenekleri keşfetme açısından daha verimlidir. O açıdan bu sistemini Türk Eğitim tarihinde önemli bir başlangıç olarak görüyorum.
İhtisas kursları veriyorsunuz. Bu kurslar hakkında bilgi verir misiniz?
İhtisas kurslarını Yenibosna, Mecidiyeköy ve Üsküdar’da açtık. Bu kurslara sınav ile kursiyer alıyoruz. 37 yaş sınırı koyduk. 20-37 yaş arası sınırı var. İSMEK’i bitirmiş olan ya da aşçılık, kuaförlük, modelistlik konusunda işyeri açmak isteyenler başvurabiliyor. Bu kişilere sınav yapıyoruz, sınavı geçtikten sonra kursa kayıtlarını yapıyoruz. Bu kurslarda mezun olanlar herhangi bir iş yeri açma yetisine sahiptirler.
MUSİAD VE İTO’YLA GÖRÜŞEREK YENİ KURSLAR AÇIYORUZ
Başka ne tür kurslar veriyorsunuz? Bu sene diğer senelerden farklı olarak hangi kursları açtınız?
Biz kursları açarken alan analizi yapıyoruz. Kursiyerlere “Sizce seneye hangi kurslar verilirse daha verimli olabilir” gibi sorular yöneltiyoruz. Orta ve büyük ölçekteki sektörleri ziyaret ediyoruz. MUSİAD gibi, İstanbul Ticaret Odası gibi büyük ya da küçük işadamları kuruluşları ile toplantılar yapılır, sektörün öne çıkan ihtiyaçları görüşülür. Bu anlamda analiz ve kursiyerlerle yapılan görüşmeler sonucu öne çıkan kursları hayata geçirmeye çalışırız. Özellikle satış temsilciliği, kasiyerlik, hasta bakıcılığı, evde çocuk bakıcılığı, dil kursları ve bilgisayar kurslarını yeni açtığımız kurslar arasında sıralayabiliriz.
İSMEK’TE ÇALIŞMAK İSTEYEN ÖĞRETMEN HER YAŞA ULAŞMAYI BİLMELİ
Eğitim kadronuzu nasıl belirliyorsunuz?
Öncelikle bir öğretmen biz de öğretmen olmak istiyorsa alanında üniversite mezunu ya da ön lisans mezunu olmalı, o da yoksa meslek lisesi mezunu olma şartını arıyoruz. Eğer düz lise mezunu ise ustalık belgesi olması gerekir. Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü işe alım kurallarını tüm Türkiye standartlarına uygun olarak belirliyor. İstanbul’da bol miktarda üniversite mezunu bulabilirsin ama Hakkari’de bulamayabilirsin. Yönetmelik bütün şehirler için aynı geçerlilikte olmalıdır. Ülkenin herhangi bir yerinde Osmanlıca verecek bir üniversite mezunu bulamayabilirsiniz. Ama İstanbul’da üniversite mezunu değil de yüksek lisans mezunu tercihimiz olur. İSMEK’te Osmanlıca öğretmeni olmak istiyorsa yüksek lisans mezunu olacak diyoruz, kaideyi koyduk. Eğer eğitimde başarılı olmak istiyorsanız eğitim mekanınızın iyi olması lazım. Araç, gereç ve teçhizatınız yeterli olması gerekiyor. Ve ayrıca onu kullanan eğitimcinin kaliteli olması gerekir. Tecrübe sahibi olması şart. Tüm bunlara dikkat ederek öğretmenlerimizi alıyoruz. Üç sınav yapıyoruz. İlk sınavımız genel kültür, daha sonra alanı ile ilgili yazılı sınav ve uygulama. Uygulama sınavı ise atölye uygulaması şeklinde. Bir öğretmen pedagojik formasyona sahiptir ama öğretmenlik yapabilir diye rapor alamıyor. Yetişkin eğitimi zor eğitimdir. Ortaokul, lise eğitimi kolay bir eğitimdir. Seviyesi bellidir. Burada 70 yaşına kadar muhatap olacağınız öğrenci var. İSMEK’te çalışan bir öğretmen, çok yetenekli bir öğretmen olmak zorunda. Belli bir seviyeyi yakalayacak durumda değilse, verimli bir öğretmen olamaz. 40 yaşındakinin algısı ile 35 yaşındakinin algısı aynı değildir. Sabır istiyor, gayret, sevgi, merhamet, kucaklama istiyor. Başarıda buradan geliyor.
BİLGİYİ KULLANMADIKÇA BİLGİNİN AMACI YOKTUR
Geçen yıllarda yurt dışında sergiler açtınız. Bu sergilerden nasıl tepki aldınız? Bu yılda açmayı düşünüyor musunuz?
Özellikle Türklerin yoğun olarak yaşadığı Almanya, Hollanda, İsviçre gibi yerlerde sergiler açtık. Özellikle el sanatları ve tasarım olmasına öncelik veririz. Çünkü bu ülkelerde yaşayan Türkler bu sergilere çok rağbet ediyor. Satıştan daha ziyade tanıtım amacı gütmekteyiz. Ayrıca gittiğimiz ülkelerde, planladığımız mesleki eğitimi hakkında ve mesleki eğitime akredite kurumların eğitimleri hakkında bilgi almak için fuarları takip ediyoruz. Böylece program değişimi konusunda, eğitimcilerin eğitimi noktasında, farklı mesleki eğitimler konusunda fikir alışverişinde bulunuyoruz. Ülkemizde mesleki eğitimlerin gelişmesi amacıyla ileri ülkelerin mesleki eğitim standartları nelerdir, programları nasıldır, nasıl uygulanıyor, bize transferi nasıl olur gibi konular üzerinde çalışıyoruz. Bilgiyi kullanmadıkça bilginin anlamı yoktur. Önemli olan bilgiyi kullanmaktır. Eğitim bunun için vardır. Eğitimde değişim, dönüşüm ve gelişme diyoruz. Bu şekilde yurt dışı çalışmalarımız da devam edecek. Ayrıca Avrupa Şehirleri Mesleki Eğitim Kuruluşları diye bir ağa üyeyiz. Merkezi Barcelona’da bulunuyor. Mesleki eğitim çalışmalarını gözden geçiriyoruz. Kursiyerlerimize staj imkanı sağlıyoruz. “Siz üye şehirler arasında hangisinde eğitim almak istiyorsunuz” diye sorarız. Merkez bu konuda marka kurumlarda staj imkanları sağlıyor kursiyerlerimize. Masraflar öğrencinin kendine ait. İslam ülkeleriyle işbirliğimiz var. Özellikle Sayın Kadir Topbaş’ın Dünya Belediye Birliği (USLC) Başkanı olmasından sonra yerel bir eğitim metodu olarak İSMEK’in İslam ülkeleri başta olmak üzere pek çok ülkeye transferi konusunda talepler geldi. Bu anlamda bizim Pakistan, Azerbaycan, Bosna Hersek, Senegal, Suudi Arabistan, Rusya, Mısır ve Sudan ile ilgili çalışmalarımız var. Programlarımızı yaptık, arkadaşlarımızı gönderdik. Bir hafta, 15 gün olmak üzere eğitim verecekler, bizler de danışmanlık hizmeti vermek suretiyle eğitimlerde model kurulmasını sağlayacağız.
İSMEK olarak yeni projeleriniz var mı?
Projelerimiz devam ediyor. Daha çok Avrupa ülkeleri ile işbiriliğini genişletmek istiyoruz. İstanbul’a genişletilmiş zanaat merkezi kurmak, Asya ve Afrika ülkelerinde İSMEK eğitimlerini genişletmeyi amaçlıyoruz.
On5yirmi5.com