Birçok araştırma, uykunun ezber sürecinde önemli rol oynadığını kanıtlarken ABD‘nin Northwestern Üniversitesi’nden Ken Paller ve ekibinin yaptığı, Science dergisinde yayımlanan araştırma da öğlen/akşamüstü uykusunda işitme duyusunun uyarılmasının hafızayı güçlendirdiğini gösterdi.
Bilim adamları, 12 gençten bilgisayar ekranındaki 50 şeklin yerini ezberlemesini istedi. Her şekil kendine özgü bir sese sahipti (örneğin kedi şekli-kedi sesi).
Daha sonra uyuyan gönüllülere, derin uyku sırasında 25 şekle özgü ses dinletildi. Uyandıklarında sesleri duyduklarının bilincinde olmayan katılımcılar, "sesini duydukları 25 şekli", "sessiz 25 şekle" göre daha iyi yerleştirdi.
Katılımcılar uyutulmadan yapılan aynı deney başarılı olmadı. Fransız Le Figaro gazetesinin internet sitesinde de yayımlanan makalede, 2007’de Almanya’nın Lübeck Üniversitesi‘nden Jan Born‘un koku duyusunu uyararak yaptığı araştırmaya da yer verildi. Bu araştırma da Paller’inkiyle benzer sonuç vermişti. Önce "gül kokusu eşliğinde" ezber alıştırması yapan katılımcılardan uyumaları istenmiş, derin uyku sırasında aynı koku koklatılmıştı. Bu kişiler testlerde çok başarılı olmuştu.
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden Paul Salin, birbirini tamamlayan bu iki araştırmanın derin uyku sırasında koku ve işitme duyularının uyarılmasının ezber yeteneğini artırdığını kanıtladığını belirtti. Ancak Salin, bugüne kadar kimsenin uyurken CD’den yabancı dil öğrenemediğini belirterek, "hafızanın büyük bir bölümünün görsel ve uykudayken görme sisteminin kapalı olması nedeniyle olayın bu kadar abartılmaması gerektiğine dikkati çekti.
Paris’teki uyku merkezinden Prof. Damien Leger ise "uyurken, ses, ışık ve ısıya duyarlı olmaya devam edildiğini ancak bazı seslerin ezber sürecine katkıda bulunabilmesinin yeni ve ilginç olduğunu" ifade etti.
Belçika’daki Liege Üniversitesi‘nden Pierre Maquet‘nin yaptığı deneyler ise "iyi hafıza için iyi bir gece geçirmek gerektiği" görüşünü kanıtlamıştı. Maquet’nin yaptığı araştırmalar iyi uykuyu izleyen günde öğrenmenin ve ezberlemenin daha etkili olduğunu göstermişti. Maquet‘e göre, uyumak zaman kaybı değil aksine uyku, beynin iyi çalışmasına yardımcı oluyor, ayrıca hormonlar ve bağışıklık sistemi için de faydalı.