“Türkiye’nin takip ettiği Şam politikasında değişiklikler var.” Bu iddia, Ankara’dan bir politikacının değil, uzaklardan bir ülkeden, İngiltere’den etkili dış politika Simon Tisdall’dan.
Türkiye’nin Şam rejimine karşı iki yıldan bu yana uyguladığı politikalarda değişikliğe gitmeye başladığı öne sürüldü. İdida, İngilizlerin dünya siyasetinde etkili gazetelerinden biri olan Guardian’ın yazarı Simon Tisdall’a ait.
Yazarı Simon Tisdall’a göre bu değişiklik, bugün ortaya çıkmadı. Başbakan Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad arasında Bakü’de yapılan görüşmenin ardından yaşanmaya başlandı.
Yazar, bir yıldan uzun süredir Suriye krizinde farklı tarafları destekleyen iki ülkenin, askeri müdahale seçeneğinin rafa kalkmasıyla krizin çözümüne dair ortak çıkarları paylaştığını belirtiyor.
Ateşkes İran’la Türkiye’nin işi mi?
Yazara göre, Şam’ın ateşkes ilan etmeyi kabul etmesi, İran ve Türkiye’nin, Suriye’ye yönelik yaklaşımlarındaki değişikliğin bir sonucu.
Tisdall bunun, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Birleşmiş Milletler veya herhangi bir etkin uluslararası müdahalenin yokluğunda, Türkiye’nin Suriye’deki çıkmaza yönelik yeni bir bölgesel çözüm arayışını yansıttığını söylüyor.
Guardian yazarı şu ifadeleri kullanıyor:
“Türkiye, Suriye’deki yangından büyük yaralar aldı. Sınırda tampon bölge oluşturulması, uçuşa yasak bölge ilan edilmesi ve silahlı bir insani müdahale taleplerini reddeden Washington ile Avrupalı NATO müttefikleri tarafından yüz üstü bırakılmış gibi hissediyor.”
Haberde, artan göçmen sayısı, Türkiye ve Suriye arasındaki ekonomik ilişkilerin bozulması ve Türkiye’deki Alevilerin Ankara’ya tepkisi de öne çıkarılan noktalardan.
Gazeteye konuşan yorumcu Cengiz Aktar, “Türkiye’nin Suriye politikası Esad’ın geçen yıl iktidarı bırakmayı reddetmesiyle tam bir karmaşaya sürüklendi” diyor.
Türkiye komşularıyla ilişkilerini onarmak istiyor
Guardian yazarı Simon Tisdall, Türk yetkililerin Türkiye’nin Özgür Suriye Ordusu’na desteğine misilleme olarak Suriye’nin de PKK’ya yardım ettiğine inandıklarını aktarıyor.
Sınırda karşılıklı top atışları yapıldığına ve Türkiye’nin Rusya’dan Suriye’ye gitmekte olan uçağı ‘mühimmat taşıdığı’ iddiasıyla zorla indirdiğine de değinen gazete, Ankara’nın ‘yön değiştirdiğini’ yazıyor.
Gazete bu savını şu sözlerle dile getiriyor:
“Hükümetin yöntemini değiştirdiğine dair açık işaretler var. Türkiye, komşuları İran, Rusya ve hatta belki Irakla ilişkilerini onararak bölgesel güçler tarafından da güvenceye alınacak şekilde Suriye’de bağlayıcı bölgesel bir çözüm arıyor ve ayrımı giderek derinleşen Şii-Sünni gruplar arasında köprü kurmayı umuyor.”
Guardian yazarına göre, bu yeni yaklaşım Esad’ın gitmesini isteyen Mısır ve Suudi Arabistan ile rejim değişikliğine karşı çıkan Rusya ve İran’ı bir araya getirecek ‘paralel görüşmeler mekanizması’ oluşturulmasını amaçlıyor.
Tisdall, bu yaklaşımın İsrail’i de içine alabileceği görüşünde.
Davutoğlu: Kanı nasıl durdururum diye soruyorum kendime
Gazeteye konuşan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da Türkiye’nin ‘her zaman bölgesel yaklaşıma inandığını ve Rusya’nın çözümün parçası olacağına dair iyimser olduklarını’ söyledi.
Gazete, Suriye politikasının başarısız olduğu söylemlerine karşı çıkan Davutoğlu’nun şu sözlerini aktarıyor:
“Her gün kendime, bu dökülen kanı durdurmak için daha fazla ne yapılabilir diye soruyorum. Biz her şeyi yaptık. Rejimi geçiş sürecine iknâ edebilmek ve demokratik bir sisteme geçmelerine yardımcı olmak için iki taraflı angajmanlar denedik.”
Davutoğlu şöyle devam ediyor:
“[Esad] adım adım planımızı kabul etti ama iki, üç gün sonra sözlerini tutmadı… Bizi kandırdığını ve bizimle olan ilişkisini istismar etmeye çalıştığını fark ettik.”
“Etik olarak ve stratejik olarak bizim politikamız doğruydu. Etik olarak doğruydu çünkü biz insan hakları ve Suriye halkının haklı taleplerinin yanında yer alıyoruz. Stratejik olarak da doğruydu çünkü biz tarihin doğru tarafındayız.”
Guardian gazetesi, makaleyi Davutoğlu’nun ‘Suriye’deki rejimin devam edemeyeceği ve yeni seçilecek hükümetin Türkiye’nin en iyi dostu olacağına’ dair sözleriyle sonlandırıyor.
Rota Haber