Aralarında Dünya Mirası listesinde yer alan Altamira, El Castillo ve Tito Bustillo’nun da bulunduğu İspanya’daki 11 mağarada bulunan sembollerin zaten çok eski tarihlere dayandıkları biliniyordu.
Ancak araştırmacılar yeni ve daha gelişmiş tarihlendirme teknikleri kullanarak bu çizimlerin gerçekte ne zaman yapıldığını ortaya çıkardı.
Bu yeni araştırmaya göre bir kırmızı nokta motifi 40 bin yıldan daha uzun bir süre önce çizilmiş.
Bristol Üniversitesi’nden Dr Alistair Pike ”El Castillo’da duvara dayanmış ellerin üzerine boya üflenmesi yöntemi ile yaratılmış el izlerine rastladık. Bu el motiflerinden birinin 37 bin 300 yıldan daha eski olduğunu ortaya çıkardık. Benzer bir teknikle yapılan kırmızı bir disk motifinin ise 40 bin 800 yıl önce yapılmış olduğunu gördük” dedi.
Basın mensuplarına konuşan Pike ”Bu kırmızı nokta şu anda 4 bin yıl farkla Avrupa’nın en eski sanatı. Hatta dünyanın bile en eski mağara resmi olabilir” dedi.
Bilim adamları resimlerin yaşını öğrenmek için boyanın yüzeyinde oluşan kalsiyum karbonat tabakasını inceledi.
Kalsiyum karbonat tabakası oluşurken küçük oranda radyoaktif uranyum atomlarının ortaya çıkmasına neden oluyor.
Bu atomlar zamanla toryuma dönüşmeye başlıyorlar. Bu dönüşümün çok düzenli bir hızla gerçekleşiyor oluşu her hangi bir maddede bulunan uranyum ve toryum miktarının yaş belirlemede kullanılabilmesine olanak sağlıyor.
Uranyum-toryum oranlarını kullanarak maddelerin yaşını belirleme tekniği yıllardır kullanılıyor ancak bu teknik ancak son zamanlarda kesin sonuçlar verebilecek kadar geliştirildi.
Mağara resimleri modern insanlar yani homo sapiensler Avrupa kıtasına yeni geldikleri sırada yapılmış.
41 bin yıl önce Avrupa kıtasında insanların evrimsel kuzanleri Neandertaller hüküm sürüyordu.
Dr. Pike ve ekibinin yaptığı araştırma bu nedenle mağara resimlerini kimlerin yaptığı ile ilgili sorulara neden oldu.
Eğer mağara resimlerini modern insanlar yaptıysa bu Avrupa’ya gelir gelmez kendilerini sanatla ifade etmeye başladıkları anlamına geliyor.
Ancak eğer resimleri yapanlar Neandertaller ise bu türün yetenek ve kapasiteleri ile ilgili bilinenlere bir katman daha eklenmiş oluyor.
Araştırma grubunda yer alan başka bir bilim adamı, Barcelona Üniversitesi’nden Joao Zilhao resimleri Neandertallerin yaptığı görüşünde. Eğer kırmızı noktadan daha eski bir desen bulunursa bu inancının kanıtlanmış olacağını düşünüyor.
Zilhao ”Vardığımız sonuçlar bu resimleri Neandertallerin çizmiş olabileceğini gösteriyor, ancak henüz bunu kesin olarak söyleyemeyiz. Şimdi yapmamız gereken mağaralara dönüp daha fazla örnek almak böylece orada 42, 43, 44 bin yaşında desenler olup olmadığını kesin olarak bilebileceğiz” dedi.
Bilim adamı sözlerine ”Zaten şu anda örnekler alınıyor. Elimizde İspanya, Portekiz ve Batı Avrupa’nın diğer ülkelerindeki mağaralardan örnekler var. Yani bir noktada gerçeklere ulaşacağız” diyerek devam etti.
İnsanlarda soyut düşünce ve davranışların ne zaman ortaya çıktığı ve ne hızla geliştiğini anlamak insanın hikayesini anlamak için oldukça önemli.
Sembollerin kullanımı, yani zihinde birşeyin başka birşeyi temsil edebilmesi insanı hayvan aleminin geri kalanından ayıran önemli özelliklerden biri.
Bu sembol kullanma yeteneği insanın sanat yapabilmesini ve diller geliştirebilmesini sağladı.
BBC Türkçe