Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye’nin kuzeyindeki El Bab kasabasının çok kısa süre içinde alınmasının beklendiğini söyledi.
İran basını ise Suriye ordusunun da kente yönelik bir operasyon hazırlığı içinde olduğunu öne sürdü.
Koalisyondan El Bab operasyonuna ‘destek yok’
El Bab ve kasabasının geri alınmasına yönelik operasyonla ilgili merak edilenleri beş soruda derledik.
1) El Bab‘ın demografik ve idari yapısı nasıl?
El Bab, Türkiye sınırına yaklaşık 30 kilometre mesafede bulunuyor. İç savaş öncesinde yaklaşık 70 bin kişinin yaşadığı bu kasaba, önemli bir sanayi merkezi olarak biliniyor.
Türkçe adı “Kapı” olan kasaba, sadece doğu ile batı değil, aynı zamanda kuzey ve güney yönlerinde de önemli bir kavşakta bulunuyor. Kasabanın nüfusunun önemli bir kısmını Sünni Araplar oluşturuyor.
BBC Türkçe’nin haberine göre El Bab, Kasım 2013’te IŞİD’in yönetimine geçti. Kürt silahlı oluşumu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), kuzeydoğuda bulunan Menbic’i aldıktan sonra El Bab’a ilerlemeyi planladıklarını açıklamış ancak bu plan daha sonra hayata geçirilmemişti. Kasaba hala IŞİD’in yönetimi altında bulunuyor.
Türkiye destekli ÖSO güçleri, Kasım başında El Bab’a 22 kilometre mesafedeydi.
2) El Bab kasabasının önemi ne?
Coğrafi konumu, El Bab’a çok kritik bir kavşak olarak stratejik önem kazandırıyor.
El Bab; Akdeniz kıyısındaki Lazkiye’den başlayarak, İdlib, Halep ve Menbic’ten geçerek Irak’a doğru uzanan M4 otobanının kuzeyden gelen en önemli yollardan biriyle kesişme noktasında yer alıyor. Bu nedenle, Cerablus ile birlikte burası, IŞİD’in başkent olarak ilan ettiği Rakka ve Deyr ez Zor’a giden ana yolun üzerinde bulunuyor.
Bu hat, IŞİD’in yaklaşık 2,5 yıl boyunca kuzeyden eleman getirdiği ana güzergah oldu. Bu stratejik öneminde dolayı, bazı kaynaklar, buranın IŞİD tarafından “ikinci başkent” olarak görüldüğünü öne sürüyor.
3) Türkiye’nin IŞİD’den temizlemek dışında, El Bab’ı hedef almasının başka nedenleri var mı?
ÖSO güçlerinin El Bab’ı alması, IŞİD’in Türkiye sınırından daha da uzaklaşmasına neden olacak. Bu da örgütün kendisine eleman ve malzeme tedarik ettiği en önemli yollardan biri de kapanacak.
Türkiye, IŞİD’i sınırından uzaklaştırmanın yanı sıra Kürt grupların bu kritik kavşağı kontrol ederek Afrin ve Kobani kantonlarını birleştirmelerine engel olmak da istiyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekim ayında yaptığı bir konuşmada, Türkiye’nin El Bab’a inmek zorunda olduğunu söylemiş ve bunun gerekçesini “Çünkü burada terörden arındırılmış bir bölgeyi hazırlamamız lazım” sözleriyle açıklamıştı.
Ayrıca, burası Türkiye ve ÖSO güçlerinin Rakka’ya doğru olası ilerleyişi halinde bunu kolaylaştıracak geçiş noktalarından en önemlisi olarak gösteriliyor.
4) El Bab operasyonunun riskleri neler?
El Bab, şu an Suriye ordusu ile farklı isyancı grupların ciddi bir askeri mücadele içinde olduğu Halep’e oldukça yakın bir noktada yer alıyor.
Suriye ordusu, isyancıların elinde bulunan Doğu Halep’in etrafını kuşatmış durumda. El Bab’ın alınması halinde, Suriye ordusu da doğu ile batı yönlerinden sıkıştırılmış olacak.
Bu nedenle, El Bab, son dönemde önemli kazanımlar elde eden Suriye yönetimi açısından da önem taşıyan yerler arasında yer alıyor.
Erdoğan, El Bab’tan sonraki hedefin Halk Savunma Güçleri’nin (YPG) elinde bulunan Menbic olduğunu söylemişti. Hafta içinde YPG güçlerinin Fırat Nehri’nin doğusuna çekileceği açıklanmıştı.
Bu koşullar altında, Türkiye’nin El Bab’ın ardından Rakka ya da Menbic’e yönelmesi ABD ile arasındaki gerilimin daha da artmasına neden olabilir.
5) El Bab’ın el değiştirmesi Suriye‘de iç savaşının gidişatını nasıl etkiler?
El Bab’ı kaybetmek, Musul ve Rakka’da taarruz altında kalan IŞİD’in daha da zayıflamasına yol açacak. Musul’da çember daralırken, örgütün elinde Rakka dışında önemli bir merkez kalmamış olacak.
Türkiye ise PYD’nin Afrin ve Kobani kantonlarını birleştirme arzusuna darbe indirecek.
Dahası, sınırında oluşturmak istediği 90 kilometre uzunluğundaki IŞİD’den arındırılmış bölgenin derinliği de 30 kilometreye kadar çıkacak.
ÖSO, Doğu Halep’teki Suriye ordusunun yoğun saldırıları altında kalan gruplar açısından bir nebze de olsa rahatlama sağlamış olacak.
Suriye yönetimi de El Bab’a girmesi halinde, hem bu önemli geçiş noktasını almış olacak hem de Doğu Halep kuşatmasının yoğunluğunu artırma konusunda eli rahatlayacak.