Eshabı Kiram’ın en büyüklerinden ve Peygamber Efendimizin damadı, üçüncü halifesidir. Peygamber Efendimiz’e iki defa damad olmakla şereflendiği için, iki nur sahibi manasına gelen ‘Zinnureyn’ lakabıyla anıldı.
Hz.Osman (R.A), M.577 senesinde Mekke’de soğdu. Babası Affan olup, Kureyş kabilesinin Beni Ümeyye kolundandır. Annesi ise Erva Binti Küreyz’dir. Hem ana hem baba yönünden soyu Abdülmenafta Peygamber Efendimizin temiz nesebi ile birleşir. Dünyada iken Cennet’le müjdelenen on kişiden biridir. Hz. Rukiyye’den Abdullah isminde bir oğlu olmuş bu sebeble Ebu Abdullah künyesi ile tanınmıştır.
Rasulullah (S.A.V) kızı Rukiyye’yi Hz. Osman’a verdikten bir zaman sonra kızına;
-Osman Bini Affan’ı nasıl buldun? dedi.
-Hayırlı, iyi gördüm. dedi.
-Ey canım kızım! Osmana çok saygı göster. Çünkü Eshabım arasında, ahlakı bana en çok benzeyen odur! buyurdu.
Hz. Osman, Peygamberimizin vahiy katiplerindendi. Güzel yazar, güzel konuşur ve çok kuvvetli bir hatipti. Daima Kur’an-ı Kerim okur, O’ndan çeşitli meseleler çıkarırdı. Kur’an-ı Kerim’i hıfzı çok kuvvetli idi. Namazda bir rekatta bütün Kur’an-ı Kerim’i okuyan dört kişiden biri de odur. Çok okuduğu için iki mushaf elinde eskimiştir.
*Hz.Osman (R.A.), Hz.Ömer’in tayin ettiği bir heyet tarafından Hicri 23 (M.644) senesinde halife seçildi.
*Hz. Osman, hilm ve hayası ile meşhurdur. Marifet ilminde gayet mahirdi. O derece haya sahibi idi ki melekler dahi ondan haya ederdi.
*Hz.Osman (R.A.) zamanında; Hz.Ebu Bekir (R.A.) tarafından kağıt üzerine yazdırılan ve mushaf adı verilen Kur’an-ı Kerim’in ilk nüshasından, altı nüsha daha yazdırılarak çoğaltıldı. Bu muhsaflar; Medine, Mekke, Şam, Bağdat, Yemen ve Bahreyn’e birer tane gönderildi. Bu bakımdan ona Naşirül Kuran (Kur’an’ın yayıcısı) denilmiştir. Kufi harflerle yazılmış olan bu mushaflarda harflerden başka hiçbir nokta ve işaret kullanılmamıştır. Bu ilk yedi nüshadan günümüzde, bir tanesi Mekke’de Kabe’de, biri Kahire’de Milli Kütüphane’de, bir diğeri ise Özbekistan’ın Taşkent vilayetindeki İslam Kütüphanesinde korunmaktadır.
*Hz.Osman (R.A.) devrinde; Afrika’nın kuzey kısımları, Kıbrıs adası, Anadolu’nun içleri, Türkistan ve daha nice yerler İslam ordularının eline geçti. İslamın sınırları çok genişledi.
*Onbir sene altı ay ondört gün halifelik yaptı. Hz.Osman (R.A.)’ın son zamanlarında bazı iç karışıklıklar çıktı. Bunun sonucu olarak da hicretin 35. senesinde, 80 yaşını geçtiği halde şehid edildi (M.656).
Hadisi Şeriflerde Hz. Osman hakkında buyruluyor ki;
-Her peygamberin cennette bir arkadaşı vardır. Benim arkadaşım da Osmandır.
-Osman’dan gök kubbedeki melekler haya ederler.
-Bütün melekler benimle iftihar ederler. Ben de Osman Bini Affan ile öğünürüm.
-Osman’ın şefaatı sayesinde cehennemi Hak etmiş yetmiş bin kişi hesapsız cennete girecektir.