1958 yılında Kahramanmaraş-Afşin’de doğdu. İlk ve Ortaöğrenimini Afşin’de tamamladı. Lisans öğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü’nde yaptı. 1981 yılında Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde asistan olarak göreve başladı.
1982’de Türk Silahlı Kuvvetleri saflarına muvazzaf subay olarak katıldı. 1982-1986 yıllarında Kuleli Askeri Lise’sinde Öğretmen teğmen olarak görev yaptı. 1986-1999 yılları arasında Kara Harp Okulu’nda öğretim üyesi olarak çalıştı.
1990’da Yakınçağ Tarihi bilim doktoru, 1993’te de Yakınçağ Tarihi doçenti oldu. Aynı zamanda 1990-1999 yıllarında Kara Harp Okulu Tarih Grup Başkanlığı görevini yürüttü. Uzun yıllar bu okulda Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ve Siyasi Tarih dersleri verdi. 1999’da Kara Harp Okulu’nda profesörlük kadrosu olmadığı için kendi isteği ile Kıdemli Binbaşı rütbesinde iken emekli oldu.
Emeklilik sonrası 12 Mart 1999’da Akdeniz Üniversitesi’nde Yakınçağ Tarihi Profesörü olarak göreve başladı. 1999-2004 arası Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü görevini yaptı. Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih Kurulu ve Atatürkçülük Eğitim Merkezi üyesi olan, Türk-İtalyan İlişkileri, Kara Harp Okulu Tarihi, Kuleli Askeri Lisesi Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi’ne ilişkin kitap ve makaleleri bulunan Prof. Dr. İsrafil Kurtcephe, 2008 yılında Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğüne atandı.
Fransızca bilen Kurtcephe, evli ve iki çocuk babasıdır.