13. yüzyılda yetişmiş küçük kan dolaşımını keşfeden hekim İbn-i Nefis kimdir? İbn-i Nefis kimdir kısaca… İbn-i Nefis biyografi… İbn-i Nefis kısaca hayatı… İbn-i Nefis eserleri… İbn-i Nefis bilime katkıları…

İbn-i Nefis diye meşhur olan Ali bin Ebü’l-Hazm el-Kureşi ed-Dımeşki el-Mısri eş-Şafii olup künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Lakabı ise Alaeddin’dir. Hadis, fıkıh, tıp, lügat, mantık, siyer birçok ilimlerde söz sahibi olan İbn-i Nefis, 1210 senesinde Türkistan’ın Kaş şehrinde doğdu. 1288 senesi Zilkade ayında Mısır’da vefat etti. Malını, mülkünü ve kitaplarını Kahire Hastanesine vakfetti.Kabri, Mısır’ın Rahmaniyye bölgesindedir.

İslam dünyası tıp çevrelerinde meşhur olan İbn-i Nefis, asırlar boyunca emsali yetişmeyen üstün bir idarecilik ve tabiplik örneği ortaya koydu. Özellikle o dönemde tıp sahasında bir benzeri yoktu. İlaçlar hususunda İbn-i Sina’yı geride bıraktı.

İbn-i Nefis, hayatının büyük kısmını tıbbi araştırmalarla geçirdi. Teorik ve pratik olarak bu ilmi ilerletmeye çalıştı. İnsan vücudu ile hayvanların vücudu arasındaki sistem benzerliğini göz önüne alarak çalışmalarını anatomi üzerine teksif etti.

İbn-i Nefis küçük kan dolaşım sistemini tam anlamıyla izah etmiş, akciğerlerin yapısını ve görevini aydınlatmış ve kılcal damarların mevcudiyetini de ispat etmiştir. Avrupalılar tarafından yazılan tıp tarihleri, küçük kan dolaşımının ilk olarak 16. asırda Michael Servetus tarafından bulunduğunu söylese de, yapılan araştırmalar bunu bulanın büyük tıp alimi İbn-i Nefis olduğunu ortaya koymuştur.

Tıpla ilgili eserlerinin yanında, usul-i fıkıh, mantık ve tıbba dair çok kıymetli eserler veren İbn-i Nefis, tıp alanındaki eserlerinin çoğunu kendisi yazmış, ilimlerin inceliklerini bildiği için başka eserlere başvurmamıştır.

İbn-i Nefis’in en önemli eseri El-Muciz‘dir. Dört ana bölümden meydan gelen eser, İbn-i Sina’nın Kanun’unun bir çeşit özetidir. Birinci bölüm; tıp ilminin ameli yani teorik-pratik kaideleri ve esasları hakkındadır. İkinci bölüm ilaçlar ile gıda maddelerinin tarif ve tıbbi tasnifiyle ilgilidir. Üçüncü bölüm, insan bedeninde görülebilen hastalıkların teşhis ve tedavileri; dördüncü bölüm ise belli uzuvlara mahsus olmayan hastalıklar ile bunların teşhis ve tedavileri hakkındadır. Eser ilk defa 1828 senesinde Kalküta’da basılmıştır. Yazma nüshaları, dünyanın hemen her büyük kütüphanesinde mevcuttur.

İbn-i Nefis’in eserleri:

1. Eş-Şamil fit-Tıb
2. Kitab-ül-Mühezzeb fil-Kuhl
3. El-Muhtar fil-Egdiye
4. El-Verakat Fil
5. El-Muciz
6. Kitabın fit-Tevhid