Büyük İslam alimi El Harezmi kimdir? El Harezmi biyografi… El Harezmi kısaca hayatı… El Harezmi’nin çalışmaları…
El-Harezmi, matematik, astronomi ve coğrafya alanlarındaki çalışmaları ile çağını aşmış, bilim tarihinin öncüleri arasına girmiştir. 750 senesinde Harezm’de doğmuştur.
Cebir’in kurucusu olan Harezmi’nin iki önemli matematik kitabı vardır; Cebir ve Hint Hesabı.
Harezm’de temel eğitimini alan Harezmi gençliğinin ilk yıllarında Bağdat’taki ileri bilim atmosferinin varlığını öğrenir ve Bağdat’a gider ve yerleşir.
Devrinde bilginlerin himayesi ile meşhur olan Abbasi halifesi Mem’un Harezmi’yi Bağdat Saray kütüphanesinin idaresinde görevlendirilir. Daha sonra yabancı eserlerin tercümesini yapmak amacıyla kurulan bir tercüme akademisi olan Beyt’ül Hikme’de görevlendirildi. Burada matematik ve astronomi ile ilgili araştırmalarına başladı.
El Harezmi doğu bilim dünyasında cebir ilmine ilişkin ilk eser yazan kişidir. Zamanında ilkel durumda olan cebiri, bütün çözüm yollarını geometrik düşüncelerle temellendirmiş ve sistematik bir hale sokmuştur. Aritmetikte on tabanlı konumsal metodun Avrupa’ya geçişinde Harezmi’nin büyük rolü olmuştur. Bugün kullanılan algoritma kelimesi elharizmi kelimesinin batı dilinde bozulmuş şeklidir. Bilinen en eski trigonometri cetvellerinin formüle edilmesi de ona aittir.
Büyük matematikçi İslam alimi Harezmi, yazdığı bir kitapta; sayıların ve sıfırın nasıl kullanılacağını bu sıfır dahil “sayı sistemi” ile nasıl çok yüksek basamaktan sayıların, kolayca gösterilebileceğini anlatır. Böylece, İslam coğrafyasındaki devlet dairelerinde, bu “sayı sistemi” kullanılmaya başlar. İslam matematikçileri, bu sayı sistemine dayanarak, dört işlemli hesaplar yaparlar.
Harezmi, kitabında, sıfırın, çıkarmada kullanılmasını şöyle anlatır:
“Sekiz, bir diğer sekizden çıkınca geriye bir şey kalmaz. Bu takdirde hanenin (basamak) boş kalmaması için, bir dairecik koy! Dairecik, boş hanenin yerine geçmek zorundadır. Eğer bu hane boş kalırsa, diğer haneler de tahdit edilmiş olurlar.”
Sıfır (0) olmadan ne matematik ne bilimler ne de teknoloji olur. Sıfır, bir anlamda sayı sisteminin sihirli bileşenidir. Sayı sistemi ve bu sisteme dayanan bütün matematik sistemler, ancak sıfır anahtarıyla çözülür. Modern matematikte “sıfır kavramı” nın önemi artmıştır. Bugün, sıfırsız, matematiği düşünmek imkansızdır.
Birinci dereceden denklemler çözebiliyordu, hatta hesaplama metotlarıyla ikinci dereceden denklemlere çözüm bulunuyordu. İşte El Harezmi’nin El Cebr ve’l Mukabele kitabı ikinci dereceden denklemlerin çözüm yolunu sistemli olarak işleyen ilk eser niteliğindedir ve 600 yıldan uzun bir süre (15. yy kadar) el üstünde tutulmasının nedeni budur. Bu kitap ayrıca, ikinci dereceden denklemlerin hangi durumlarda iki kökünün, hangi durumlarda çift kökünün olacağını ve hangi durumlarda denklemin reel kökü olmayacağını çok açık bir şekilde belirtmiştir. Bu kuralları bir öğretmen yeteneğiyle ortaya koyduktan sonra El Harezmi, bu kuralları geometrik olarak ispatlamıştır. Harezmi’nin bu eseri matematik tarihi bakımından çok önemli gelişmelere dayanak ve başlangıç olmuş 600 yıldan biraz fazla matematik öğretimi için temel sayılmıştır.Eser , Endülüs medreseleri aracılığıyla Batı’ya geçmiştir.