Beni Musa Kardeşler kimdir? Beni Musa kardeşler kısaca… Beni Musa kardeşler kimdir kısaca… Beni Musa kardeşler biyografi… Beni Musa kardeşler kısaca hayatları… Beni Musa kardeşler eserleri… Beni Musa kardeşler bilime katkıları… Beni Musa kardeşler ve eliptik eğriler… Beni Musa kardeşler rubik küp…
Beni Musa kardeşler, Abbasi Halifesi Me’mun devrinde yetişen üç büyük matematik ve fen alimleridir. İsimleri Ahmed, Hasan, ve Muhammed’dir. Halife Me’mun’un sarayında astronomi ilmiyle uğraşan Musa bin Şakir’in oğullarıdır. Beni Musa (Musa’nın oğulları) diye zikredilmektedir. Bağdat’ta doğup yetiştiler. Doğum tarihleri bilinmemektedir. Sadece kaynaklarda Muhammed’in 873 senesinde vefat ettiği bildirilmektedir.
Babaları Musa bin Şakir vefat edince, Halife Me’mun onları yetiştirdi. İshak bin İbrahim adlı alimi bu üç kardeşin yetiştirilmesi için görevlendirdi. Daha sonra Bağdat’taki Beyt-ül-Hikme’ye yani ilim akademisine gönderdi. Yahya bin Mansur’un yanında ilim tahsil eden üç kardeş, matematik, mekanik, geometri, tıp, fizik ve diğer ilimlerde yüksek dereceye ulaştılar.
Kardeşler arasında en büyükleri olan Muhammed, vaktinin çoğunu astronomi ve fen bilimleri ile ilgili araştırmalara yer verdi. Ayrıca mekanik aletler ile meşgul oldu. İlim dallarının çoğunda meşhur olduğu için ona Hakim-i Beni Musa lakabı verildi. Ahmed bin Musa, mekanik olarak çeşitli tartı aletleri yanında, yükleri çekmek ve kaldırmakta kullanılan bazı aletler yaptı. Mekanik konuları üzerinde titizlikle durdu.
Bu hususta kardeşlerini ve bu sahada uğraşanları geçti. Ağabeyi Muhammed ile birlikte büyük bir bakır saat yaparak, aynı yüzyılda yaşayanlara örnek oldu. Üzerine ateş yaklaştırıldığında fitili otomatik olarak ortaya çıkan kandiller yaptı. Kandilin fitili ortaya çıkınca yağ da hemen fitilin üzerine yanacak miktarda fışkırıyordu. Rüzgar esse bile kandil sönmüyordu. Ahmed bin Musa ayrıca tarlada sulama yaparken, tayin edilen sulama miktarını aşınca, hemen sinyal veren bir sulama aleti geliştirdi.
En küçük kardeş olan Hasan bin Musa ise, geometri alanında çok başarılı çalışmalar ortaya koydu. Aynı asırda olan alimlerin çözemediği geometri problemlerini kolaylıkla çözdü. Eliptik eğriler üzerine yazdığı ünlü Kitab-üş-Şekl-il-Müdevver vel-Müstatil adlı eseri eliptik geometri konusunda batı bilim dünyasında asırlarca temel müracaat kaynağı oldu. Beni Musa kardeşler, Halife Me’mun’un emri ile Sincar mıntıkasında yaptıkları çalışmalar neticesinde, dünyanın çevresini eşit parçalara bölerek, tul hattı (boylam) uzaklığını ölçtüler ve dünyanın çevresini yaklaşık 39.000 km olarak buldular. Bugünkü modern aletlerle yapılan hesaplamalarda dünyanın çevresi 40.000 km olarak bulundu.
Beni Musa kardeşler, Bağdat Köprüsü civarında büyük bir rasathane yaptırdılar. Burada yaptıkları astronomik gözlem ve araştırmaları; sonra gelen İslam alimleri ve batı bilginleri için temel müracaat kaynağı oldu. Ayrıca evlerinde de rasathane vardı. Bu alim kardeşler, ömürlerini ilmi araştırmalara vakfetmişlerdi.
Beni Musa’nın yaptığı ilmi hesaplamalar dakik ve hassas bir yaklaşım arz ettiğinden, Batlamyus’u ve o asra kadar yapılan hesaplama usullerini çok geride bırakmıştı. Onlardan 150 sene sonra Biruni şöyle demektedir: “Musa oğullarının yaptıkları ilmi ve hassas hesaplamalar, son derece güvenilir durumdadır. Bu alimler, ilmi araştırma yöntemlerini tesis ettiler.
Zamanlarında yüksek seviyede bir ilme sahip bulunuyorlardı. Kendilerinden sonra gelen ilim adamlarına kalan şey, onların verdikleri rakamların doğruluğunu araştırmaktan başka bir şey değildi. Beni Musa Kardeşler, gerçek anlamda bir ilmi atmosfer içinde yaşamışlar ve bu atmosferi güçlendirmişlerdir. Geometri dalınd, Yunanlıların hiç sözünü etmediği yeni ve orijinal meseleleri ele almış ve çözmüşlerdir. Otomatik saatler, mekanik aletler, otomatik oyuncaklar, ev alet ve edavatı onların başta gelen buluşlarındandır.
Beni Musa Kardeşlerin Eserleri:
- Kitab-ül-Hiyel
- Kitabü Beni Musa fil-Karastur
- İlm-ul-Eskal
- Kitabu MeSahat-il-Ekr
- Kitabü Şekl-il-Müdevver vel-Mustatil
- Kitabü Kıyas-ı Mesahat-il-Musattahati vel-Müstedireti