Prof. Dr. B. Gültekin Çetiner’in yazısı
Google: Genç beyinler için beyaz ekmek
Google genç beyinlere yararlı değil.
Google’da arama sonucu gelen veya Vikipedi’de yer alan bilgilere ne kadar güveniyorsunuz? Eğer temkinliyseniz sorun yok. Ama güveniyorum diyorsanız bu yazı sizin için
Pek çok kişinin adeta “Google”kolik olduğu, öğrencilerin ödevlerini habire Vikipedi ortamından kopyala/yapıştır usulü derlediği şu günlerde acaba uzmanlar bu konuda ne diyor? Bu yazıda her iki dev hakkında Dünya çapındaki çeşitli olumsuz tepkilerden ve sebeplerinden bahsedeceğiz.
Bunlara ek olarak Google salgınının boyutları konusunda yapılan bilimsel bir araştırmanın çarpıcı sonuçlarını paylaşacağız. Bütün bunlar ışığında uzman tepkilerinin yerinde mi olduğuna siz karar veriniz.
Bu tepkilerden en şiddetlisi Google arama motorunu “Genç beyinler için beyaz ekmek” diye niteleyen Bristol Üniversitesi profesörü Tara Brabazon’dan gelmekte. Profesör Tara, üniversitede öğrencilerin araştırma ödevlerinde Google arama motoru kullanmalarının yasaklanmasını istiyor.
Bildiğimiz gibi beyaz ekmek besleyici değeri olmayan, posa, vitamin ve minerallerden yoksun bir besin türü olarak sağlıklı beslenme açısından pek yararlı görülmemektedir.
Brabazon bu benzetmeyi Google kullanımıyla gençlerin özellikle eleştirel düşünce, tartışma, sorgulama yeteneklerini geliştirme yerine kendilerine gelen sonucu gerçeklik olarak peşinen kabullenme alışkanlığı oluşturduğu gerekçesiyle yapmakta.
Şu sözler kendisine ait: “Google beyaz ekmeğin mideyi doldurduğu gibi beyni dolduruyor fakat gerçekte besleyici bilgiyi içermiyor. Zor sorulara kolay cevaplar getiriyor. Öğrenciler bilginin ciddi, derinlikli ve güvenilir bir kaynaktan mı yoksa sığ bilgiler mi olduğunu ayırt edemiyor”
Özgür ansiklopedi sloganıyla ortaya çıkan Vikipedi’de de durum farklı değil. Vikipedi’ye en ağır eleştiri bizzat kurucuları arasında yer alan fakat daha sonra Vikipedi ile yolunu ayıran Amerikalı felsefeci Larry Sanger tarafından yapılmakta.
Bilgi teorisi konusunda uzman olan Larry, herkesin değiştirebildiği Vikipedi’yi uzmana saygının olmadığı, bu nedenle bilginin doğruluğuna olan güvenin tesis edilemeyeceği bir alan olarak tanımlamakta.
Bilgi güvenilirliğinde önemli bir unsur olan bilginin kaynağına ulaşılamaması ve bilgi üzerinde uzman otoritesine sahip olunamaması nedeniyle Vikipedi adeta bir parodi (komedi) olarak nitelenmekte.
Vikipedi’de seneler öncesi açtığım pek çok başlığın altındaki içeriğin ne hale geldiğini gördüğümde Larry’ye hak vermemem mümkün değil.
Gelelim araştırmaya ve elde edilen bulgulara. ABD’de bir araştırma kuruluşunun yaptığı araştırmadan ortaya çıkan iki özet sonuç şu:
“Arama motoru kullanıcılarının %62’si ilk sayfada gelen sonuçlarla yetiniyorlar ve ilk üç sayfada yetinenlerin oranı %90’a çıkıyor. Bu rakamlar 2002 yılında %48 ve %81’di”
“Arama motoru kullanıcılarının %36’sı ilk sayfalarda gelen sonuçların aradıkları konularda en güvenilir bilgiler olduğuna inanmakta”
Bu araştırma sonuçları yukarıdaki uzman kaygılarını daha da pekiştiriyor. Ne dersiniz?
Haber 7