Özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi hususunda TİB Başkanı, istisnai olarak gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda URL bazında doğrudan erişim engellemesi yapabilecek. TİB Başkanı’nın müdahalesi ancak, özel hayatın gizliliği ile ilgili bir durumda, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ve sadece söz konusu içeriğe ilişkin URL bazında olacak. Yeni oluşturulan Erişim Sağlayıcılar Birliği tamamen sivil bir kuruluş, bu organizasyonda kamu kuruluşlarının temsilcisi olmayacak. Yeni Şafak’ta yer alan röportajda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Tayfun Acaer, 5651 sayılı kanunda yapılan değişikliklerle ilgili şunları söyledi:
Mevcut kanunun uygulanması sırasında karşılaşılan sorunlar nelerdi?
5651 sayılı Kanun’da, sorumluluğunu yerine getirmeyen ‘Erişim ve İçerik Sağlayıcılara’ hapis cezası öngörülmekteydi. Kanunda yer alan hapis cezasına ilişkin bu düzenlemenin internet özgürlüğünü kısıtladığı belirtiliyordu ve uluslararası şirketler bu nedenle Türkiye’de temsilcilik açmak istemiyordu. İnternet ortamında kişilik haklarının ve özel hayatın ihlaline ilişkin suçların giderek daha yaygın bir şekilde işlenmesine ve çok sayıda insanın bundan şikâyetçi olmasına rağmen içeriğin çıkartılması süreci uzun sürmekteydi ve genellikle sonuç alınamıyordu.
BEŞ ÖNEMLİ BAŞLIK
Bu sorunların çözülmesi amacıyla yeni kanunla getirilen değişiklikler nelerdir?
Yeni kanunla getirilen değişiklikleri genel olarak beş başlık altında toplayabiliriz. Bunlar, Erişim Sağlayıcılar Birliği’nin kurulması, kişilik haklarının ihlali durumunda yapılacaklar, özel hayatın gizliliğinin korunması süreci, internet trafik bilgilerinin saklanması ve hapis cezalarının kaldırılması şeklinde özetlenebilir. İnternet yayınlarına ilişkin tedbir kararlarının uygulanması süreçlerinde devlet kurumları yerine özel sektör temsilcileri ve sivil inisiyatif daha etkin bir rol oynayacak.
Özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği iddialarıyla ilgili yeni düzenleme nasıl bir işleyiş öngörüyor?
Başvuru ardından, TİB, müracaat eden kişinin kimlik bilgilerini doğruladıktan sonra, bu talebi ‘Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne’ iletecek, Birlik de 4 saat içinde bu URL adresine erişimi engelleyecek. Başvuru sahibi; en geç 24 saat içinde ‘Sulh Ceza Mahkemesi’ne’ başvurmak zorunda. Hâkim; haklı görürse, erişiminin’ engellenmesine karar verecek. Karar hâkim tarafından Birliğe gönderilecek ve URL adresine erişimin engellenecek.
Kişisel hak ihlalinde izlenecek yöntem
Bir kişi, şikâyetçi olduğu içeriğin yayından çıkarılması için ‘İçerik veya Yer Sağlayıcısı’na’ başvuracağı gibi, doğrudan Sulh Ceza Mahkemesi’ne de başvurabilecek. Kişi eğer Sulh Ceza Mahkemesi’ne müracaat etmişse, hâkim 24 saat içinde karar verecek. Hâkim; kişinin müracaatını haklı bulursa, ‘kişilik ihlalinin’ gerçekleştiği yayının ‘URL Adresine Erişiminin Engellenmesine’ ilişkin karar verecek ve doğrudan ‘Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne’ gönderilecek.
AB kriterleri dikkate alındı
Eleştirilen konulardan biri de kişilerin internetteki trafik bilgilerinin saklanması. Buna neden ihtiyaç duyuldu?
Kanunda yapılan değişiklikle, yer sağlayıcıların internet trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla yükümlü oldukları yönünde bir düzenleme yapıldı. Aynı zamanda yer sağlayıcıların bu bilgilerin gizliliğini de sağlamakla yükümlü olduklarını özellikle belirtmek istiyorum. Trafik bilgisi TİB tarafından ancak mahkeme kararı olması halinde istenebilecek. Bu düzenleme Avrupa Birliği (AB) mevzuatı dikkate alınarak yapıldı.
Bu kanun değişikliğiyle internet özgürlüğünün kısıtlandığı, sansür yapılacağı iddialarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle internetle ilgili yeni bir kanun yapmadığımızın mevcut kanunun uygulanmasından kaynaklanan sorunların giderilmesi ve mağduriyetlerin engellenmesi amacıyla bazı değişiklikler yapıldığının bilinmesi lazım. Bu kanun değişikliğiyle internet özgürlüğüne karşı sansür gibi hiçbir kısıtlama yapılmadığı gibi aksine internete devletin müdahalesi azaltılıyor. İnternet özgürlüğü açısından eleştiri konusu olan Erişim ve İçerik Sağlayıcılara yönelik hapis cezası uygulaması kaldırılarak yerine adli para cezası uygulaması getiriliyor.
Endişeler giderilecek
İnternet Geliştirme Kurulu Başkanı Serhat Özeren, TBMM’den geçerek Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayına sunulan internet düzenlemesine ilişkin, ‘Trafik bilgilerinin ne şekilde tutulacağı ve talep halinde ne şekilde verileceğine ilişkin ikincil düzenlemeler, yönetmelikler ile Erişim Sağlayıcıları Birliği tüzüğünün oluşturulmasının kaygıları ortadan kaldıracağına inanıyorum’ dedi. Özeren, yaptığı açıklamada, 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un mevcut uygulamalarında bazı zorluklarla karşılaşılabildiğini, bu durumun da kişilerin ciddi mağduriyetler yaşamasına neden olduğunu ifade etti.
‘Keyfi uygulama yok’
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, yeni internet düzenlemesi ile ilgili yer sağlayıcılarda tutulacak trafik bilgisinin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından ancak mahkeme kararı olması halinde istenebileceğini, bu konuda herhangi bir keyfi uygulamanın söz konusu olamayacağını söyledi. Bakan Elvan, açıklamasında, kişilerin bilgi güvenliğinin güvence altına alınmasını çok önemsediklerini, mahkeme kararı ile yapılan incelemeler dışında bu bilgilerin gelişi güzel şekilde temin edilmesine müsaade edilmeyeceğin belirtti. Elvan, bilgilerin TİB tarafından, ancak mahkeme kararı olması halinde istenebileceğini söyledi.
Röportajın devamını okumak için tıklayınız!