Gökbilimciler için Merkür hiçbir zaman pek de ilgi çekici bir gezegen olmamıştır. Güneş’e bakan yüzü kavrulurken, gölgede kalan yüzü donan gezegen tıpkı Ay gibi cansız ve kuru görünür.
Geçtiğimiz Mart ayında gezegenin yörüngesine giren ve ondan şimdiye kadar elde edilmiş en detaylı veriyi toplayan Messenger uzay aracı sayesinde bu düşünce değişmeye başladı.
Bilim ve Teknik Dergisi, Messenger uzay aracının gönderdiği verileri değerlendirdi.
Merkür ve Ay Aslında Oldukça Farklı
Messenger’ın gönderdiği veriden edinilen ilk izlenimler, Merkür’ün Ay’a o kadar da benzemediği yönünde… Öncelikle Merkür’ün ve Ay’ın mineral bileşimleri farklı.
Merkür’deki kayalarda çok daha fazla fazla potasyum bulunuyor. Ayrıca Merkür’ün manyetik alanı var, Ay’ın yok. Bu manyetik alanın kuzey yarıkürede daha kuvvetli oluşu gezegenin ergimiş çekirdeğinde garip birşeyler döndüğü anlamına geliyor.
Çekirdeği Diğer Gezegenlere Göre Daha Büyük
Merkür’le iligli gizemlerden biri de metalden oluşançekirdeğinin diğer gezegenlere göre çok büyük olması…
Çekirdeğinin çapının gezegenin çapının üçte ikisi kadar olduğu sanılıyor. Bu bilgiye dayanılarak öne sürülen varsayımlardan biri, gezegenin bir zamanlar daha büyük olduğu yönündeydi.
Bu düşünceye göre; gezegeni oluşturan maddenin bir bölümü Güneş’in yoğun ışınımı nedeniyle gezegenden uzaklaşmış olabilirdi. Ne var ki, Messenger’ın ölçümlerinde, yüksek sıcaklıkta kolayca buharlaşan potasyumun gezegende bolca bulunduğunun görülmesi bu varsayımı çürütüyor.
Merkür Nasıl Oluştu?
Bir başka varsayım, Merkür’ün metkalce zengin asteroitlerin biraraya gelmesiyle oluştuğu yönünde. Ancak Messenger’ın gözlemlerine göre gezegenin yüzey bileşimi asteroitlerinkinden farklı. Dolayısıyla bu varsayım da çürütülmüş durumda…
Messenger’ın henüz çürütemediği varsayım, büyük bir çarpışmanın gezegenden büyük büyük bir parça koparabilmiş olabileceği… Yeni veriler ışığında büyük olasılıkla başka varsayımlar da geliştirilecek ve belki de bu gizem büyük ölçüde çözülecek.
Messenger, Merkür’ün yüzeyinin ayrıntılı fotoğraflarını çekiyor. Gezegenin yüzeyi Dünya’nınki gibi dinamik olmadığından, elde edilen görüntülerle Merkür’ü yeryüzünü tandığımızdan çok daha iyi tanıyacağız.
Fotoğraflardan, bazı kraterlerin kenarlarının yapısının çarpışmayla değil başka mekanizmalarla oluştuğunun anlaşılması, araştırmacıların dikkatini çeken bir nokta. Araştırmacılar bu kraterlerin yüzeyden aniden buharlaşan maddelerin esiri olabileceğini düşünüyor.
Messenger’in öngörülen bir yıllık görevini tamamlamasına daha zaman var. Şimdiye dek gönderdiği verilere dayanarak, Merkür’le ilgili bilinenler oldukça değişecek gibi görünüyor.
Trt.net.tr