Başkaları yüzümüze baktığı ilk birkaç saniye içinde ne kadar güvenilir ve işbilir olduğumuza, liderlik özelliklerimizin olup olmadığına karar veriyor. Bu ilk önyargılar yaşamımızı şekillendirir aslında; arkadaşlıklarımızdan banka hesabımızdaki paraya kadar birçok şeyi etkiler.BBC Dergi’nin haberi…
“Kararlarımızı rasyonel bir şekilde verdiğimizi düşünmek isteriz, ama çoğunlukla yüzeysel ipuçları kararlarımızı yönlendirir. Görünüş de bu yüzeysel ama güçlü ipuçlarından biridir” diyor Carnegie Melon Üniversitesi’nden Christopher Olivola.
Olivola ve ekibi bu durumu “yüz yargısı” olarak adlandırıyor. Geçmişte bu durum hayatın talihsizliklerinden biri olarak görülürdü. Fakat bu etki konusunda daha fazla bilgi edinildikçe onun da diğer önyargılar gibi ele alınması gerektiği düşünülüyor.
Ünlü yüzlere takıntı derecesinde ilgi gösteren bir kültüre sahip olmamız nedeniyle fiziksel güzellik yüz yargısının en büyük kaynağıdır. Ekonomist Daniel Hamermesh 1990’larda yaptığı bir araştırmada daha çekici görünen insanların birçok meslek dalında yüzde 10-12 daha fazla kazandığını ortaya koymuştu. Bunun istisnalarından biri ise silahlı soygunculardı. Soydukları insanı korkutarak şiddete başvurmalarına gerek kalmadan paralarını vermelerini sağladıkları ölçüde başarılı sayılıyorlardı. Fakat güzel görünüm her zaman lehte işlemeyebiliyordu. Örneğin daha güzel görülen kadınlara, görünümlerinin inandırıcılıklarını zedelediği kanısıyla üst kademelerdeki görevler verilmeyebiliyordu.
İri gözler masumiyet belirtisi olarak görülür; ama ilk izlenim yanlış olabilir.
Kısacası, insanlar hakkında yargılarda bulunurken ne kadar yüzeysel olduğumuzu kabul etmek gerekir. Fakat diğer önyargılardan farklı olarak hepimiz bu “yüz yargısının” hem kurbanı hem de sorumlusuyuz aslında. Herkes hem başkası hakkında görünüşünden dolayı haksız yere yargıda bulunmuş, hem de başkaları aynı şekilde kendisi hakkında yargıya varmıştır. Bu çirkin gerçekle yüzleşmenin vakti çoktan geldi.